بررسی خواص مغز گوسفندی

ماده اصلی برخی غذاهای پرطرفدار و اصیل ایرانی از مغز گوسفندی تشکیل شده است. با این حال بسیاری از افراد از خواص و مضرات مغز گوسفندی اطلاعی ندارد. کله پاچه از غذا‌های محبوب و قدیمی است که همواره طرفداران خاص خود را داشته است. علاوه بر اینکه در طب سنتی به خواص خوردن مغز و دیگر بخش‌های کله‌پاچه پرداخته شده،‌ ضرب المثل‌هایی درخصوص آن مانند «مورچه چیه که کله پاچش چی باشه» یا صفت «پاچه خواری» بین مردم رواج پیدا کرده که نشان از جایگاه خاص این غذا در سفره‌ی ایرانیان دارد.

یکی از بخش‌های خوشمزه کله پاچه، مغز گوسفندی است که خوردن آن در قالب ساندویچ مغز هم رایج است. به‌دلیل وجود بخش‌هایی مثل زبان و چشم، خواص و مضرات کله‌پاچه به همین‌جا ختم نمی‌شود. در این مطلب با الو گوشت مگ همراه باشید تا درباره‌ی فواید و مضرات خوردن مغز گوسفندی بیشتر بدانید. 

بررسی خواص مصرف مغز گوسفندی برای بدن

مغز گوسفندی برای بدن فواید زیادی دارد. ما نیز به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم در این بخش از مجموعه مقالات مربوط به سلامت و تغذیه، به شرح خواص مغز گوسفندی بپردازیم. همان طور که می‌دانید مغز کله پاچه سرشار از چربی و پروتئین بوده که به تامین انرژی روزانه بدن کمک می‌کند. در صورتی که این ماده غذایی در فاصله‌های زمانی مناسب مصرف شود، برای رشد و تغذیه کودکان و نوجوانان بسیار مفید است.

حکم خوردن مغز گوسفندی

در دین اسلام و فقه شیعه بعضی از قسمت‌های کله پاچه حرام اعلام شده و مردم از خوردن آن منع شده‌اند. بیان شده یک نخود در مغز گوسفند وجود دارد که خوردن آن حرام بوده اما مصرف بقیه‌ی بخش‌های مغز بدون اشکال است. با این حال خوب است بدانید اگر در مصرف این ماده غذایی زیاده‌روی کنید، خواص آن بسیار کمتر از مضراتش خواهد بود. میزان مصرف توصیه‌شده برای افراد بزرگسال، یکبار در ماه است.

خواص مغز گوسفندی برای کودکان

درباره پروتئین موجود در مغز گوسفند و فواید آن برای کودکان اطلاعات جالبی وجود دارد. این پروتئین برای رشد و ترمیم بافت‌های بدن کودکان بسیار مناسب است. به خصوص در کودکانی که سابقه ژنتیکی دارند، می‌تواند کوتاهی قد را کم کند. این یعنی مغز گوسفند می‌تواند به رشد قد کودکان کمک کند. تحقیقات نشان داده شده است که خوردن مغز گوسفند می‌تواند به آرامش اعصاب کودکان کمک کند و باعث ‌شود که آن‌ها بهانه‌‌گیری کمتری داشته باشند.

همچنین، مصرف مغز گوسفند می‌تواند هوش کودکان را به شدت افزایش دهد. اگر چه مغز گوسفند غذایی سنگین و دیر هضم به ‌شمار می‌آید، اما کلسترول آن برای قلب و مغز کودکان بسیار مفید است و به راحتی هضم می‌شود. در نهایت، لازم به ذکر است که مغز گوسفند باید به ‌عنوان یک بخش از وعده‌های غذایی کودکان در هفته در نظر گرفته شود. این تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش سوءتغذیه در کودکان کمک کند و از بروز بیماری‌ها جلوگیری کند.

خواص مغز قلم گوسفندی برای کودکان

قلم گوسفند یکی از مواد غذایی مغذی‌ است که برای کودکان در حال رشد ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. عصاره‌ی قلم پخته شده گوسفند شامل مقادیر بالایی از پروتئین و مواد معدنی ضروری برای بدن مانند کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن، فسفر و… است. همچنین، ویتامین‌های گروه B را نیز در خود دارد استفاده از عصاره‌ تهیه شده با قلم گاو و گوساله برای همه گروه‌های سنی مفید است؛ اما به دلیل چربی بالایی که دارد، مصرف بیش از حد آن خطرناک است. با این حال، گروه سنی که بیشترین سود را از این ماده غذایی ارزشمند می‌برند، کودکان و نوجوانان در حال رشد هستند. به دلیل رشد بالای استخوان، کودکان بیش از همه گروه‌های سنی به منبعی غنی از کلسیم و ژلاتین نیاز دارند‌.

یکی دیگر از  مهم‌ترین خواص قلم گوسفندی، تأمین کلسیم و دیگر مواد مغذی مورد نیاز بدن کودکان است. مصرف قلم گوسفندی می‌تواند به تقویت استخوان‌ها، رباط‌ها، غضروف‌ها و تاندون‌های بدن کمک ‌کند. استفاده از قلم گوسفند همچنین باعث استحکام دندان‌ها می‌شود و از پوسیدگی زود هنگام آن جلوگیری می‌کند. مصرف قلم گوسفند می‌تواند نیاز بدن به آهن را تأمین کرده و کم خونی را درمان کند. عصاره قلم گوسفند دارای ترکیبات خونساز، به خصوص آهن است. برای این منظور بهتر است از قلم گوسفند با سن کمتر از یک سال استفاده شود تا حاوی کمترین میزان چربی و بیشترین مواد مغذی باشد.

خواص مغز استخوان گوسفندی

مغز استخوان گوسفندی خواص بسیار زیادی دارد که برای اطلاعات بیشتر شما آن‌ها را زیر آورده‌ایم:

منبع کلاژن

مغز استخوان، منبعی عالی از کلاژن است. کلاژن، پروتئین ساختاری اصلی است که شکلی ژله‌ای و بافتی نرم دارد و استخوان‌ها را می‌پوشاند. حضور کلاژن بسیار مهم است؛ زیرا باعث سهولت حرکت و تحرک ما می‌شود. همچنین، کلاژن نقش مهمی در قوت و حفاظت از غشای مخاطی لوله گوارش دارد. بنابراین مصرف مغز استخوان جذب مواد غذایی در روده را نیز تسهیل می‌کند. علاوه بر این، مغز استخوان تأثیرات مفیدی مانند کاهش حساسیت‌های غذایی و حساسیت به گلوتن و شیر گاو دارد. همچنین به تسکین کولیت زخمی و علائم رفلکس اسید معده کمک می‌کند.

کلاژن می‌تواند تعادل و رشد پروبیوتیک‌ها را افزایش دهد. به علاوه، افزایش سطح کلاژن در بدن می‌تواند به بهبود زیبایی پوست کمک کند؛ زیرا چین و چروک و خطوط را کاهش می‌دهد. همچنین، کلاژن نقش مهمی در حفظ عملکرد صحیح سیستم ایمنی نیز دارد.

حاوی چربی‌های سالم

مغز استخوانی که درون استخوان قرار دارد، درواقع تشکیل شده از چربی است. احتمالا به خاطر این چربی‌ها، ممکن است نگران مصرف آن باشید. اما باید بدانید که مغز استخوان چربی‌های سالم را به شما می‌دهد. به این خاطر که حاوی اسیدهای چرب ضروری بدن است. در واقع، مصرف مغز استخوان هیچ تهدیدی برای شما ندارد و بدون شک بهترین فواید را به شما هدیه می‌دهد.

منبع مواد معدنی

مغز استخوان دارای خاصیت‌های بسیاری است که به سلامتی بدن کمک می‌کند. به عنوان مثال، حاوی مواد معدنی شامل آهن، کلسیم، زینک، سلنیوم، منیزیم، فسفر و سایر مواد معدنی است. این مواد معدنی در بهبود عملکرد بدن نقش مهمی دارند. آن‌ها از بدن در مقابل بیماری‌ها و خستگی مزمن محافظت کرده و تعادل مایعات را حفظ می‌کنند. علاوه بر این، مواد معدنی موجود در مغز استخوان می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی، تحریک ترشح هورمون‌ها، بهبود وضعیت سیستم قلبی و عروقی و بهبود حافظه و عملکرد مغز کمک ‌کنند. به طور کلی، مغز استخوان دارای خواصی است که شاید به فکر شما نرسد.

کمک به گوارش

یکی از این خواص این ماده، کمک به بهبود عملکرد گوارش است. برخی بیماری‌های التهابی روده مانند سلیاک، سندرم روده تحریک‌پذیر و سندرم نشت روده می‌توانند با مصرف مغز استخوان تسکین یابند. دلیل این اثر مفید، وجود کلاژن در مغز استخوان است که باعث کاهش آسیب بافت‌ها می‌شود. کمبود کلاژن در بدن می‌تواند به بروز برخی مشکلات مرتبط با سلامتی از جمله اختلالات گوارشی منجر شود.

همچنین، ژلاتین موجود در مغز استخوان می‌تواند به بهبود و تقویت غشای روده کمک کرده و در مقابل حساسیت‌های غذایی نسبت به گندم و محصولات لبنی مبارزه کند. یک مطالعه نیز نشان داده است که مصرف مغز استخوان می‌تواند به افزایش رشد پروبیوتیک‌ها یا باکتری‌های مفید در روده کمک کند. پروبیوتیک‌ها با جلوگیری از رشد باکتری‌ها و پاتوژن‌ها در روده، به حفظ و بهبود سلامت گوارش کمک می‌کنند.

بهبود سیستم قلبی عروقی

یک تحقیق جدید نشان داده که مغز استخوان یک منبع عالی برای هورمون آدیپونکتین است که در حفظ عملکرد سالم سیستم قلبی عروقی نقش مهمی دارد. در واقع، مغز استخوان بهبود حساسیت به انسولین و تجزیه چربی‌ها را به خوبی تسهیل می‌کند. این نقش‌ها برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بسیار مهم و مفید هستند. علاوه بر این، مصرف مغز استخوان می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را هم کاهش دهد.

محافظت از مفاصل

هر فردی برای حفظ سلامت و قدرت بدن خود، نیازمند مصرف مواد مغذی ضروری است. در این بین، مغز استخوان به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای افرادی که به جسمی سالم‌تر و قوی‌تر نیاز دارند، شناخته شده است. کلاژن موجود در مغز استخوان به حفظ سلامت مفاصل و داشتن انعطاف‌پذیر بهتر کمک بسیار زیادی می‌کند.

مبارزه با سرطان

مغز استخوان نقش مهمی در تقویت تولید سلول‌های سفید خون در بدن دارد. این نکته مهم است که مغز استخوان به دلیل داشتن ترکیباتی به نام آلکیل گلیسرول، می‌تواند از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. همانطور که می‌دانید، سرطان یک بیماری مزمن و خطرناک است و باید از آن آگاه باشیم. در این شرایط، برای مقابله با سرطان و جلوگیری از آن، باید بهترین درمان‌ها و روش‌های پیشگیری را پیدا کنیم. بنابراین، اگر می‌خواهید از خطر سرطان دوری کنید، باید سبک زندگی سالمی را انتخاب کرده و بهترین مواد غذایی از جمله سبزیجات، میوه‌ها و مغز استخوان را مصرف کنید.

افزایش متابولیسم بدن

اسیدهای آمینه موجود در مغز استخوان دارای خواص بسیاری برای سلامتی ما هستند. این اسیدهای آمینه تأثیر مثبتی در افزایش متابولیسم بدن و جذب مواد مغذی دارند. همچنین، حضور گلیسین در کلاژن می‌تواند گلوکز را به انرژی مفید تبدیل کرده و استفاده بدن از آنتی‌اکسیدان‌ها را افزایش دهد. این ماده با انتقال مواد مغذی به سلول‌ها، انرژی تولید می‌کند. یک نکته مهم درباره مغز استخوان، تولید آرژنین است که به بهبود گردش خون در بدن و ارسال مواد مغذی به سلول‌ها کمک می‌کند.

افزایش سلامت پوست

مغز استخوان نه تنها بر سلامت عمومی بدن، بلکه بر سلامت پوست نیز تأثیر می‌گذارد. این تأثیرات به دلیل وجود کلاژن در مغز استخوان است. کلاژن نقش مهمی در حفظ جوانی و انعطاف ‌پذیری پوست و کاهش علائم پیری زودرس مانند چین و چروک و خطوط ایفا می‌کند. یک نکته مهم دیگر درباره کلاژن موجود در مغز استخوان، تأثیر آن بر کاهش سلولیت و ایجاد پوستی سالم و زیبا است. به عبارت دیگر، با مصرف مغز استخوان، شما به جلوگیری از خشکی و زبری پوست کمک می‌کنید و رطوبت و حالت ارتجاعی پوست را بازمی‌گردانید.

مغز گوسفند در بارداری

خوردن مغز گوسفند در بارداری به دلیل بالا بودن سطح آهن و ویتامین A ممکن است مضر باشد. مصرف زیاد آهن در بارداری می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی در بدن مادر و تغعیف نیروی عضلانی نوزاد منجر شود. همچنین، مصرف زیاد ویتامین A می‌تواند منجر به اختلالات تولید سلول‌های عصبی و رشد نرمال طبیعی جنین شود. بنابراین، بهتر است در دوران بارداری، مصرف مغز گوسفند را محدود کنید و به مقدار معقولی از منابع دیگر غنی از آهن و ویتامین A مانند گوشت قرمز، سبزیجات و میوه‌ها روی بیاورید. همچنین، مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه درباره میزان و نوع مواد غذایی مناسب در دوران بارداری بسیار مهم است.

طرز پخت مغز گوسفندی

ساده‌ترین روش برای پخت مغز گوسفندی به این صورت است که در ابتدا یک قابلمه را نصفه پر آب کنید و به آن پیاز، برگ بو، کمی نمک، فلفل و زردچوبه و همچنین یک قاشق سرکه و آبلیمو اضافه کنید. آن را روی حرارت بالا بگذارید و صبر کنید تا جوش بیاید. وقتی آب جوشید، مغزها را به آن اضافه کنید و بگذارید حدود 20 تا 30 دقیقه بپزند. بعد از اینکه مغزها نرم شدند، رگ و ریشه آن‌ها را جدا کنید. سپس مغز را خرد کنید و در مقداری روغن تفت بدهید.

مضرات مغز گوسفندی برای بدن

هر ماده غذایی علاوه بر فوایدی که برای بدن دارد با مضراتی نیز همراه است. با توجه به این نکته باید در مصرف آنها دقت کرده و به صورت متعادل استفاده شوند. در صورتی که از مغز استخوان گوسفندی، بیش از اندازه استفاده شود، مشکلات بسیار زیادی برای بدن به‌وجود خواهد می‌آید. در ادامه به بررسی چند مورد از مضرات مصرف مغز گوسفندی می‌پردازیم:

بروز مشکلات گوارشی

از آنجایی که مغز گوسفندی دیر هضم است،‌ مصرف طولانی مدت آن ممکن است موجب ایجاد بیماری‌های گوارشی گردد.

ایجاد نقرس و فشار خون بالا

چربی بالای مغز گوسفندی ممکن است باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند نقرس و فشار خون بالا و تشدید بیماری‌های قلبی و عروقی شود. به همین دلیل خوردن آن توسط بیماران قلبی، بخاطر کالری و کلسترول بسیار بالایی که دارد، اصلا توصیه نمی‌شود.

تداخل در رژیم غذایی

خوردن مغز گوسفندی به صورت مداوم رژیم غذایی افراد را بهم می‌ریزد و باعث کور شدن اشتها می‌شود. بنابراین افراد سالم باید از مصرف بیش از یکبار در ماه این غذا اجتناب کرده تا از بروز عوارض ناشی از آن جلوگیری کنند.

برخی معتقدند ترشیجات، آب لیمو و رب انار می‌توانند چربی مغز گوسفندی را از بین برده و اثری از مضرات آن بر بدن باقی نگذارند. در حالیکه پزشکان بیان کرده‌اند از لحاظ علمی این عقیده اشتباه است و مواد ترش نمی‌توانند از رسوب کلسترول در عروق جلوگیری کنند؛ پس بهتر است با کنترل مصرف این غذا از بروز هر گونه عارضه پیشگیری کنیم.

راهکار‌هایی برای جلوگیری از مضرات خوردن مغز گوسفندی

برای حل مشکل دیر هضم شدن مغز گوسفند می‌توانید آن را در آب و نمک بخوابانید و سپس آن را با ادویه‌هایی مثل نعنا و زنجبیل مصرف کنید. همچنین به دلیل کالری و کلسترول بالا، بهتر است این غذا در وعده‌ی صبحانه مصرف شود و وعده‌های دیگر آن روز بسیار سبک باشند. با وجود چربی بسیار بالای این غذا،‌ طباخ‌ها برای خوشمزه‌تر شدن سعی می‌کنند به آن روغن اضافه کنند که می‌تواند تهدید جدی برای سلامتی شما باشد. سعی کنید این غذای لذیذ را در خانه تهیه کنید تا بتوانید برخی از ضررهای احتمالی آن را کاهش دهید.

نکته قابل توجه خرید مغز گوسفندی از فروشگاه‌های معتبر است. علائم فاسد شدن گوشت و بروز مسمومیت از جمله مسائلی است که هنگام تهیه گوشت بی‌کیفیت و کهنه اتفاق میفتد.

طبع مغز گوسفندی

مغز گوسفند دارای طبع سرد است؛ بنابراین افرادی که سرد مزاج هستند، بهتر است برای جلوگیری از بیمار شدن از خوردن مغز گوسفندی اجتناب کنند. علاوه بر آن، افرادی که دارای مزاج گرم هستند بهتر است همراه با مصرف کله پاچه، از ادویه‌های گرم استفاده کنند تا طبع بسیار سرد آن موجب تغییر مزاج و ایجاد بیماری‌های مختلف برای آنها نگردد.

مغز گوسفندی مناسب برای افراد با طبع خشک

مغز گوسفندی خشکی بدن را از بین می‌برد،‌ بنابراین افرادی که دارای طبع خشک هستند با مصرف آن می‌توانند سلامتی را به خود بازگردانند. علاوه بر آن خوردن مغز گوسفند در رفع بیماری‌هایی مانند یبوست، که در اثر کمبود آب و رطوبت در بدن ایجاد می‌شود، بسیار موثر است.

سخن پایانی در رابطه با خواص مغز گوسفندی

همان‌طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم،‌ بهتر است فقط یکبار در ماه و در وعده صبحانه نسبت به خوردن مغز گوسفندی اقدام کنید. همچنین بهتر است برای اطمینان از سلامت غذا و کاهش مضرات آن، این غذا را در خانه تهیه کنید. در این مطلب به طرز تهیه مغز گوسفندی نیز اشاره کردیم. به یاد داشته باشید که نگهداری طولانی مدت مغز گوسفندی در فریزر از کیفیت آن می‌کاهد و ممکن است مراکز فروش گوشت در لحظه‌ای که شما هوس یک کله پاچه خوشمزه خانگی را کرده‌اید ذبح تازه در اختیار نداشته باشند.

پیشنهاد ما به شما این است که با خرید مغز گوسفندی تازه از قصابی آنلاین الو گوشت خود را از خوردن مغز گوسفندی محروم نسازید. با اطمینان کامل و در سریع ترین زمان ممکن دام تازه ذبح شده و با کیفیت مدنظر خود را سفارش دهید و با بسته‌بندی کاملا بهداشتی آن را درب منزل تحویل بگیرید.

سوالات متداول در رابطه با مصرف مغز گوسفندی